به گزارش پایگاه خبری تحلیلی گرو، در حال حاضر حدود ۵۰۰ مزرعه پرورش ماهی در استان همدان وجود دارد که ۴۸۰ مزرعه با ۳۰ تا ۱۰۰ درصد ظرفیت فعال است.
در این میان شهرستان نهاوند با ظرفیت ۷۰ درصدی حجم تولیدات شیلاتی استان، دارای ۹۰ مزرعه آبزی‌پروری بزرگ و کوچک است که با مجوز تولید چهار هزار تُن ماهی قزل‌آلا و ۳۶۵ میلیون تولید و تکثیر، علاوه بر تأمین بخشی از بازار داخلی، طی دو سال گذشته یک‌هزار تُن ماهی سردآبی نیز به روسیه صادر کند.
در عین حال این شهرستان با تولید سالانه ۲۵ میلیون بچه ماهی چشم‌زده و ۲۰۰ میلیون تُن تخم ماهی، نقش مهمی در جلوگیری از واردات تخم چشم‌زده ماهی به کشور و خروج ارز از کشور دارد.
تولیدکنندگان ماهی در نهاوند همواره خواهان حمایت برای تولید بیشتر و افزایش ظرفیت سایت‌ها و واحدهای پرورش ماهی و بهره‌مندی از تسهیلات کم‌بهره و بلندمدت در این شهرستان هستند، با توجه به اینکه نهاوند نیاز بازار داخلی استان همدان را تامین می‌کند، توسعه بازار در داخل و خارج کشور همواره از دیگر دغدغه‌های فعالان صنعت شیلات این شهرستان است.
کمبود منابع آبی و خشکسالی شاید یکی از اصلی‌ترین مشکلات شیلات نهاوند است که روز به روز این صنعت را در شهرستان جنوبی استان همدان با چالش‌های بیشتر مواجه کرده است، کاهش آب رودخانه‌ها و چشمه‌های منطقه نیز موجب محدودیت در پرورش ماهی و افزایش هزینه‌های تأمین آب شده است.
در برخی موارد نیز آلودگی ناشی از پساب‌های کشاورزی و صنعتی یا فاضلاب‌های شهری، کیفیت آب مورد استفاده در مزارع پرورش ماهی را کاهش داده و منجر به تلفات آبزیان شده، در پاره‌ای موارد نیز وجود فناوری‌های جدید پرورش ماهی همانند سیستم‌های مداربسته یا هوادهی پیشرفته در واحدهای پرورش ماهی در این منطقه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد که موجب عقب ماندن این بخش از توسعه شده است.
کمبود نقدینگی و دسترسی محدود به تسهیلات بانکی موجب شده بسیاری از پرورش‌دهندگان ماهی نتوانند تجهیزات مدرن را خریداری یا مزارع خود را توسعه دهند، بازار فروش نامناسب و رقابت با واردات نیز مانعی دیگر پیش روی صنعت شیلات نهاوند است.
بازار فروش ماهی در نهاوند همچنین گاهی با مشکلاتی همانند نوسانات قیمت، رقابت با ماهی‌های وارداتی ارزان‌قیمت و کمبود شبکه توزیع مناسب مواجه است که سوددهی پرورش‌دهندگان را کاهش می‌دهد.
از سوی دیگر برخی از بیماری‌های رایج در ماهی‌ها همچون بیماری‌های باکتریایی و انگلی، خسارات مالی قابل توجهی به پرورش‌دهندگان وارد می‌کند و نبود کلینیک‌های تخصصی دامپزشکی آبزیان در منطقه نیز این مشکل را تشدید کرده است.
نفوذ شیلات نهاوند به بازارهای جهانی، صادرات تخم ماهی قزل آلا برای اولین بار
شیلات نهاوند نیازمند حمایت جدی دولت
توسعه سیستم‌های آبی نوین (مانند استفاده از آب‌های بازیافتی یا سیستم‌های مداربسته)، آموزش پرورش‌دهندگان در زمینه روش‌های مدرن پرورش ماهی و پیشگیری از بیماری‌ها، حمایت مالی دولت از طریق اعطای وام‌های کم‌بهره و یارانه‌های تأمین خوراک ماهی، ایجاد بازارهای هدف جدید و توسعه صادرات ماهی به سایر استان‌ها و کنترل آلودگی آب و نظارت بیشتر بر پساب‌های صنعتی و کشاورزی را می‌توان از راهکارهای پیشنهادی برای رفع موانع و توسعه صنعت شیلات و آبزی‌پروری نهاوند عنوان کرد.
از آنجا که منطقه نهاوند در زمینه شیلات ظرفیت بسیار بالایی دارد، رفع این مشکلات می‌تواند به رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی در این بخش کمک کند، این در حالیست که طی سال‌های اخیر مجموعه‌ای از مطالبات همچون ایجاد دهکده و شهرک شیلات، ایجاد صنایع تبدیلی شیلات، واحد بسته‌بندی و فرآوری، سرمایه‌گذاری و حمایت از تولیدکنندگان، همچنان پشت دیوار وعده‌های مسوولان مانده و هنوز عملی نشده است.
سال گذشته معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان در جشنواره شیلات و آبزیان دریایی نهاوند، تولید زنجیر ارزش ماهی و آبزیان را حلقه مفقوده این صنعت عنوان و اعلام کرد دهکده شیلات این شهرستان در دست پیگیری است و در دستور کار استان قرار گرفته است.
نماینده مردم شهرستان نهاوند در مجلس شوری اسلامی نیز بارها ایجاد دهکده شیلات فعال با توجه به ظرفیت این شهرستان در تولید و پرورش ماهی را ضروری دانست و گفت: با توجه به وجود سراب‌ها و قنوات بسیار در این شهرستان، نهاوند باید دهکده شیلاتی فعال و موثر داشته باشد تا از این طریق بتوانیم اصلی‌ترین مشکل آن که اشتغال است را تا حدودی حل کنیم.
نفوذ شیلات نهاوند به بازارهای جهانی، صادرات تخم ماهی قزل آلا برای اولین بار
احداث دهکده شیلات نهاوند در دست پیگیری
«علیرضا نثاری» نماینده مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه هنوز نتوانستیم ظرفیت‌های شیلات نهاوند را شناخته و معرفی کنیم، افزود: استفاده از ظرفیت‌های موجود و برگزاری جشنواره‌های متعدد و توسعه زیرساخت‌ها، گامی موثر برای احداث دهکده شیلات نهاوند است و ما در این زمینه از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنیم.
وی، نهاوند را همچنین در بخش پرورش ماهی‌های زینتی، پرورش خاویار و سایت‌های تولیدی و مزارع کوچک مقیاس دارای ظرفیت زیادی دانست که باید در این بخش‌ها نیز باید وارد عمل شده و اقدام اجرایی انجام دهیم.
نماینده نهاوند در مجلس: برای حمایت از شیلات نهاوند به‌عنوان قطب شیلات غیر ساحلی کشور و تأسیس اداره شیلات در این شهرستان که از مطالبات مهم فعالان این حوزه است، پیگیر هستیم و به وزیر مربوطه نیز تذکر داده‌ام.
نماینده مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تولیدکنندگان بخش شیلات این شهرستان برای بازار فروش و صنایع تبدیلی گلایه دارند، ادامه داد: برای حمایت از شیلات نهاوند به‌عنوان قطب شیلات غیر ساحلی کشور و تأسیس اداره شیلات در این شهرستان که از مطالبات مهم فعالان این حوزه است، پیگیر هستیم و به وزیر مربوطه نیز تذکر داده‌ام.
نفوذ شیلات نهاوند به بازارهای جهانی، صادرات تخم ماهی قزل آلا برای اولین بار
شهرک شیلات محرک توسعه نهاوند است
فرماندار نهاوند نیز ضمن تاکید بر تلاش برای رفع موانع و مشکلات تولیدکنندگان ماهی، تاکید کرد: نگاه مجموعه این شهرستان به ایجاد شهرک شیلات مثبت است و این شهرک می‌تواند به توسعه و ایجاد اشتغال نهاوند کمک کند.
«مجتبی بیرانوند» بیان کرد: نهاوند به عنوان قطب کشاورزی استان و شیلات غیرساحلی کشور شناخته شده و با وجود سراب‌های متعدد نیازمند احداث این شهرک برای توسعه شیلات و مدیریت منابع آبی است.
وی توسعه کشت گلخانه‌ای را در کنار توسعه واحدهای پرورش ماهی و احداث شهرک شیلات ضروری دانست و ادامه داد: با ایجاد شهرک شیلات و کشت گلخانه‌ای، اراضی بایر احیا و آب‌های بدون استفاده پس از مصرف در واحدهای پرورش ماهی، به رودخانه و برای مصرف بهره‌برداران بخش کشاورزی و باغات هدایت می‌شود.
فرماندار نهاوند تاکید کرد: نگاه مجموعه این شهرستان به ایجاد شهرک شیلات مثبت است و این شهرک می‌تواند به توسعه و ایجاد اشتغال نهاوند کمک کند.
فرماندار نهاوند مدیریت منابع آبی را با توجه به تشدید تغییرات اقلیمی و روند روبه خشکی و کاهش نزولات آسمانی ضروری خواند و افزود: در سال‌های اخیر دولت و سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی با درک اهمیت این موضوع، اهتمام ویژه‌ای به توسعه کشت‌های گلخانه‌ای و هدایت دارند.
بیرانوند، ظرفیت شیلات نهاوند را فرصتی مغتنم برای توسعه اقتصادی و حتی گردشگری این شهرستان دانست و اضافه کرد: ایجاد این ظرفیت‌ها همچون شهرک شیلات و کشت‌های گلخانه‌ای با نگاه مثبت دستگاه‌های ذی‌ربط و استفاده از اراضی ملی، می‌تواند ایجاد منطقه گردشگری و دیگر صنایع وابسته، توسعه و اشتغال پایدار را برای این شهرستان محقق کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۹۰ مزرعه گرمابی و سردابی پرورش و تولید ماهی در شهرستان نهاوند فعالیت می‌کنند که سالانه قادر به تولید چهار هزار تُن ماهی سردآبی و ۲۷۰ تُن ماهی گرمابی هستند، این میزان ماهی تولیدی در بازارهای داخلی و خارجی مصرف می‌شود.
فرماندار نهاوند افزود: فعالیت بزرگترین مزرعه استراتژیک اصلاح نژاد با تولید سالانه ۲۰۰ میلیون قطعه تخم چشم‌زده به عنوان یکی از نادرترین منابع تولید کشور، از ظرفیت‌های بارز این شهرستان در بخش شیلات به شمار می‌رود و نشان دهنده این است که صنعت آبزی‌پروری در استان همدان، با محوریت نهاوند، مسیر پرشتابی را به سوی توسعه و پیشرفت طی می‌کند و علاوه بر توسعه همه‌جانبه صنعت شیلات، افزایش سرانه مصرف ماهی در کنار رشد تولید، گامی مهم در جهت تامین امنیت غذایی و بهبود سلامت جامعه به شمار می‌رود.
نفوذ شیلات نهاوند به بازارهای جهانی، صادرات تخم ماهی قزل آلا برای اولین بار
صادرات خاویار قزل‌آلا در نهاوند
مسوول اداره شیلات جهاد کشاورزی نهاوند نیز با اشاره به فعال بودن بیش از ۸۰ درصد از مزارع پرورش ماهی این شهرستان،اظهار کرد: در صدد هستیم میزان تولید ماهی در این شهرستان را با یک‌هزار تُن افزایش، به بیش از چهار هزار تُن برسانیم.
«مصطفی کزازی» صادرات خاویار تخم ماهی قزل‌آلا برای نخستین بار در ایران و احداث نخستین کارخانه بسته‌بندی و فرآوری تخم ماهی قزل‌آلای کشور در نهاوند را از قابلیت‌های مهم این شهرستان در صنعت شیلات عنوان کرد و افزود: این اتفاق نشان‌دهنده توانمندی‌های بالا و کیفیت محصولات شیلاتی نهاوند در بازارهای جهانی است.
وی با اشاره به وجود ۹۰ واحد آبزی‌پروری در این شهرستان و فعال بودن ۸۲ درصد این واحدها، گفت: علاوه بر این سرمایه‌گذار برای راه‌اندازی کارخانه سوسیس، کالباس و همبرگر قزل‌آلا به مدیران سازمان جهاد کشاورزی اعلام آمادگی کرده و اقدامات لازم انجام شده است.
کزازی: صادرات خاویار تخم ماهی قزل‌آلا برای نخستین بار در ایران و احداث نخستین کارخانه بسته‌بندی و فرآوری تخم ماهی قزل‌آلای کشور در نهاوند از قابلیت‌های مهم این شهرستان در صنعت شیلات است.
مسوول اداره شیلات جهاد کشاورزی نهاوند با اشاره به ظرفیت تولید چهار هزار تُن ماهی سردآبی، ۲۷۰ تُن ماهی گرم‌آبی و ۱۰۰ هزار قطعه ماهی زینتی در نهاوند، ادامه داد: ظرفیت صادرات ۲ هزار تُن محصولات شیلاتی در این شهرستان وجود دارد.
کزازی با تاکید بر اینکه رفع موانع صنعت شیلات نهاوند از اولویت‌ها است، تاکید کرد: در هر مزرعه شیلاتی مواردی همچون رعایت بهداشت، استفاده از تجهیزات کمکی کافی و توجه همیشگی به بازاریابی باید مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین بر لزوم استفاده از فناوری‌های نوین در این صنعت تأکید کرد و افزود: در عین حال استفاده از سیستم‌های صنعتی و روش‌های نوین که بر پایه علم جدید بنا شده‌اند، ضروری است تا همواره بتوانند تولیدات خود را به‌روز نگه دارند.
مسوول شیلات جهاد کشاورزی نهاوند با بیان اینکه این شهرستان بیش از ۷۰ درصد ماهی قزل‌آلا مورد نیاز استان همدان را تأمین می‌کند، ادامه داد: طی ۲ سال گذشته ۲۶ مزرعه پرورش ماهی در این شهرستان با ظرفیت تولید ۴۵۰ تُن در سال که به علت بیماری آبزیان چند سال تعطیل شده بودند، به چرخه تولید بازگشتند.
کزازی از راه‌اندازی کارخانه فرآوری استیک ماهی و آبزیان در نهاوند با ظرفیت تولید سالانه ۵۰۰ تُن با ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی و انجام مقدمات برای راه‌اندازی کلینیک آبزیان با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی خبر داد و گفت: سیاست وزارت جهاد کشاورزی بر گسترش صنعت شیلات در مناطق مستعد است و با توجه به اقدامات صورت گرفته در این بخش، لازم است برای ایجاد اقدامات زیربنایی بازنگری جدی در تخصیص اعتبار صورت گیرد.
وی تأکید کرد: با توجه به اینکه نهاوند از ظرفیت‌های بالایی در صنعت شیلات برخوردار است و با توجه به سهم آن در زمینه میزان تولید استان و لزوم اجرای طرح‌های توسعه‌ای، باید سطح تشکیلات اداری این واحد متناسب با جایگاه شهرستان ارتقاء یابد.
رهاورد:
شهرستان نهاوند در استان همدان با وجود دوری از دریا و منابع آبی بزرگ، دارای ظرفیت‌های ویژه‌ای در زمینه شیلات و آبزی‌پروری است که لازم است برای توسعه این بخش، فرصت‌هایی همچون وجود منابع آبی مناسب برای پرورش ماهی‌های سردآبی، توسعه آبزی‌پروری در سدهای کوچک و مخازن آبی، تقاضای محلی و بازار فروش، حمایت‌های دولتی و تسهیلات بانکی، استفاده از سیستم‌های نوین آبزی‌پروری و به‌کارگیری روش‌های مداربسته و پرورش توأم ماهی و گیاه (آکواپونیک) برای افزایش بهره‌وری را به کار گرفت.
همچنین تداوم حمایت‌ها، بومی‌سازی دانش فنی و ترویج فرهنگ مصرف آبزیان، می‌تواند نه تنها به توسعه اقتصادی منطقه کمک کند، بلکه سهم بسزایی در تامین پروتئین کشور و ارتقاء سلامت غذایی جامعه ایفا کند.